Балалардың ойын арқылы ойлау қабілетін дамыту

Балабақша жасындағы балалардың ойлау қабілетін дамыту — олардың болашақтағы оқу, сөйлеу, шешім қабылдау және шығармашылық қабілеттерінің негізін қалайды. Бұл кезеңде ойлау бейнелі, нақты, тәжірибеге сүйенген болады, сондықтан оқу мен ойын қатар жүруі өте маңызды.
🔎 Балабақшада ойлау қабілетін дамытудың негізгі бағыттары:
1. Салыстыру, жіктеу, топтастыру
Ойын: «Артық затты тап»
Балаларға 4 заттың суреті көрсетіледі, біреуі басқаларынан ерекше (мысалы: алма, банан, алмұрт, көлік).
→ Бала: «Көлік – артық, ол жеміс емес».
Ойын: «Топтастыр»
Заттарды түстеріне, пішініне, қызметіне қарай топтау.
→ Мысалы: қызыл түсті заттарды бір топқа, шар тәрізді заттарды басқа топқа.
2. Себеп-салдарлық байланысты орнату
Ойын: «Неліктен?»
Сұрақтар қою арқылы логикалық ойлауды дамыту:
– Неге жаңбырда қолшатыр ұстаймыз?
– Неліктен қар ериді?
Ойын: «Бұрын – кейін»
Картиналарды реттілікпен қою: алдымен, кейін, соңында не болады?
3. Суретпен жұмыс және әңгімелеу
Ойын: «Суреттің не жетіспейді?»
Суреттен бір детальды алып тастап, балаға не жетіспейтінін тапқызу.
Ойын: «Суретке қарап әңгімеле»
Бірнеше сурет беріп, бала олардың арасында байланыс құра отырып әңгіме құрастырады.
4. Жұмбақтар мен логикалық тапсырмалар
Жұмбақтар айту – баланың елестету мен ойлау қабілетін дамытады.
Мысалы:
> Тілі жоқ өзінде,
Сөйлейді кісіге. (Кітап)
Логикалық қатарлар жалғастыру
Қарапайым фигуралар қатарын жалғастыру:
🔵🔴🔵🔴... → не келеді?
5. Қарапайым математикалық түсініктер
Санап үйрену – 1-ден 10-ға дейін.
Салыстыру – ұзын-қысқа, көп-аз, үлкен-кіші.
Ойын: «Сандық жұмбақ»
«Мен ойлаған сан – 3-тен көп, 5-тен аз. Ол қай сан?» (Жауап:4)
6. Құрастыру және құрылымдау
Мозаика, құрастыру кубиктері, Лего, пазл ойындары – кеңістікті ойлауды, логиканы дамытады.
Ойын: «Суретті жина» – қиылған суреттерден бүтін бейне жасау.